ESG Nedir?
Geçmişte şirketler sadece açıkladığı bilançolar üzerinden yüksek miktarlarda yatırım bulma şansı yakalamaktaydı. Günümüzde ise bir şirketin yüklü miktarda bir yatırım bulabilmesi için farklı özellikleri karşılaması gerekmektedir.
ESG karşılanması gerekli olan bu farklı özellikler için ölçüt olarak kullanabilecek bir parametredir. Diğer yazılarımızda da belirttiğimiz üzere 2023 yılı itibariyle iklim değişiminin etkisi tüm insanlık olarak hissetmeye başladık. Bu etkinin minimumda tutulabilmesi için bireysel çaba çok önemli olsa da üretim yapan şirketler için de bazı düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Peki ESG nedir ve bu anlatılanlara nasıl bir ilgisi vardır?
ESG(Enviromental, Social and Governance) yani Türkçe’si ile Çevresel, Sosyal ve Yönetişim olarak adlandırılan bir şirketin ESG uygulamalarının, etkilerinin ve bu etkilerinin değerlendirilmesine göre ilerlemesinin incelenmesini ifade etmektedir. Yatırımcılar “geleceği düşünebilen sürdürülebilir şirketler” ararken ESG’ye dikkat etmektedir.
Sermaye piyasaları, kuruluşları değerlendirmek ve gelecekteki finansal performansı belirlemek için ESG’yi kullanmaktadır. Bir şirketin etik, sürdürülebilir ve kurumsal yönetişim gibi finansal olmayan göstergeleri olarak kabul edilir. Sürdürülebilir bir gelecek için şirketlerin karbon ayak izi etkilerinin hesap verebilirliğini sağlamaktadır.
ESG’de ÇevreselKısım
Şirketlerin faaliyetlerinin çevreye etkilerini içeren ESG kısımdır. Bir şirket çevresel etkileri çok yönlüdür. Ham madde kullanımı, enerji tüketimi ve atık yönetimi bu yönlerden bazılarıdır. Ham madde için sürdürülebilir alternatiflerin benimsenmesi, enerji tüketimi optimizasyonu ve yenilenebilir enerji yatırımları gibi tercihlerle çevreye verilen zararların minimumda tutulmalıdır.
Çevresel etkiyi minimumda tutan bir şirket sürdürülebilirlik açısından rakiplerinden her zaman bir adım önde olmaktadır. Bu da yatırımcılara şirketin gelecekte de var olabileceği sinyallerini veren bir durumdur.
ESG’deSosyalKısım
Şirketin etrafında döndüğü işe bağlı olarak belirlenen ESG riskleri, şirketin çalışanlarını ve toplumu nasıl etkilediğine bağlıdır.
ESG sosyal faktörler, bir şirketin çevresindeki toplumlarla nasıl bir ilişkisi olduğunu belirlemeyi, çalışanların nasıl adil bir şekilde muamele gördüğünü, çalışma saatleri açısından maaşların ne kadar uygun olduğunu ve şirketin iş arkadaşları arasında herhangi bir ayrımcılığı önlemek için dahil edici politikalara sahip olup olmadığını içermektedir.
Sosyal açından belirtilen özelliklere dikkat eden şirket performanstaki devamlılığı sağlayabileceğinden yatırımcılar için makul bir konumdadır.
ESG’deYönetişimKısmı
ESG’de yönetişim faktörünü şirketin nasıl yönetildiğine referans olarak kullanılmaktadır. Şirketin çevresel ve sosyal etkileri noktalarında karar alıcı olan yöneticilerin kurumsal tarafını temsil etmektedir. Yönetişim, hissedarları ve haklarının nasıl korunduğunu, yönetim kurulu ve hissedarların çıkarlarının şirket yönetimiyle uyumlu olup olmadığını ve hangi düzeyde şeffaflıkla çalıştıklarını içermektedir.
Yatırımcılar için haklarını ve şirket çıkarlarını şeffaf bir şekilde bilmesi ve takip edebilmesi bahsi geçen şirketi yatırım için makul bir konuma taşımaktadır.
ESG Neden Önemlidir?
Yatırımcılar şirketlerin bilançoları ile şirketlerin dönemlik performansına göre karar alabilmektedir. ESG ise dönemlik performanstan çok şirketin gelecekte kendine ne kadar yer bulabileceğini gösteren bir faktördür.
Topluma, çevreye, hissedarlarına ve çalışanlarına karşı şeffaflık bir şirketin sağlam bir temel üzerine kurulduğunu göstermektedir. Şeffaflık konusu ihlalinde verilebilecek örneklerden birisi Alman otomobil devlerinden olan bir firmanın 2009-2015 yılları arasında üretilen araçlarının karbon emisyon testlerinden geçmesi için yanıltıcı bir yazılım kullanmasıdır.
Bu yazılım dünya çapında yaklaşık 11 milyon otomobilde kullanılarak alenen tüketiciyi ve hissedarı yanıltmıştır. Bu durumun ortaya çıkması sonucu bir lot hisse fiyatı yaklaşık 1 ay içerisinde 247 euro’dan 96 euroya düşmüştür. Bu gibi durumlarla karşılaşmak istemeyen akıllı yatırımcılar şeffaflık konusunda bir denetim mekanizması olan ESG raporlarına dikkat etmektedir.
