Rekor Üstüne Rekor Sıcaklıklar
Geçtiğimiz yıl olan 2023 insanlık tarihinde kayda geçmiş en sıcak yıl olarak bir rekor kırmıştı. Şimdiye kadar kaydedişmiş en sıcak yıl olan 2023 yılında Ocak ayı 12.87°C ölçülmüş yedinci en sıcak ay olmuştu. Bu konuyu anlattığımız yazıda 2024’ün bu rekoru kırabileceğinden bahsetmiştik.
Şu andaki duruma bakıldığında bu rekorun kırılmaya başladığını şahit oluyoruz gibi gözükmekte. Çünkü 2024 Ocak ayı 13,14°C ile şimdiye kadar ölçülmüş en sıcak Ocak ayı oldu. 20. Yüzyıl’ın Dünya ortalama Ocak ayı sıcaklığı 12.00°C olarak hesaplanmıştır.
Sadece Ocak ayı da değil son 8 ay üst üste kaydedilen en sıcak aylardır, son 12 aydaki (Şubat 2023 – Ocak 2024) küresel ortalama sıcaklığın 1991-2020 ortalamasının 0,64°C derece üzerinde ölçülmüştür. Bu durumda ortalamadan 1.14°C daha yüksek sıcaklıkta yaşadığımız Ocak ayının sebepleri neler olabilir?
İklim Değişimi ve El Nino’nun Etkileri
İklim değişimi ilk akla gelen sebeplerden birisidir. Artan nüfusla birlikte insanlık hiç olmadığı kadar üretmekte ve tüketmektedir. Kontrolsüz yapılan her aksiyonun sonuçları olduğu gibi üretim ve tüketim de kontrolsüz yapıldığında küresel olarak dönülmezin eşiğine gelmemize sebebiyet vermiştir. İklim değişimini durdurmak ve yavaşlatmak için yapılan Paris İklim Anlaşması gibi düzenlemeler üretimin düzenlenmesi ve tüketimin bilinçlenmesine katkı sağlamayı amaçlar.
Günümüzde kırılan rekor sıcaklıklar için iklim değişimi ilk akla gelen sebep olsa da 2023 ve 2024’ün bu kadar sıcak geçmesinin tek sebebi olduğunu söylemek güç. Dünya’mız şu günlerde oldukça güçlü bir El Nino etkisinde. Peki nedir bu El Nino?
El Nino’dan bahsederken aynı anda tam tersi olan La Nina’dan da bahsetmemiz gerek. Normalde, Doğu Pasifik’teki soğuk su akıntıları, Batı Pasifik’teki sıcak yüzey suları tarafından baskılanmaktadır. Ancak El Nino sırasında bu durum tersine döner.
Doğu Pasifik’teki sıcak su akıntıları artar ve bu, sıcak, kuru hava kütlesinin yüksek nem ve yağışla birleşerek Pasifik Okyanusu’nun batısındaki bölgelere getirilmesine neden olur. Bu, şiddetli yağışlar, sel ve kuraklık gibi aşırı hava olaylarını tetikleyebilir.
La Nina’da ise, Doğu Pasifik’teki soğuk su akıntıları normalden daha güçlüdür. Bu, Batı Pasifik’teki sıcak yüzey sularını daha fazla baskılar. Sonuç olarak, Pasifik Okyanusu’nun batısındaki bölgeler daha kuru ve daha sıcak olabilirken, Pasifik’in merkezi ve doğusundaki bölgeler daha fazla yağış ve sel riski altında olabilir.
İklim değişimiyle sebebiyle artan deniz suyu sıcaklıkları El Nino ve La Nina etkilerini de güçlendirmektedir. Bu konular göz önüne alındığında 2024 yılının en sıcak yıl rekorunu tazelemesi mümkün görünmektedir.
Her Yer Daha mı Sıcak?
İklim değişimiyle birlikte Dünya’nın sıcaklığının arttığından bahsedilmektedir. Evet, Dünya’nın toplam sıcaklığı arttığı bir gerçek ama her 2024 Ocak ayında her bölge ortalamanın üstünde sıcaklıkta ölçülmedi. Sıcaklıklar Kanada’nın doğusu, Afrika’nın kuzeybatısı, Orta Doğu, Avrupa ve Merkezi Asya’da ortalamanın üzerinde, Kanada’nın batısı, ABD’nin orta bölgeleri ile Sibirya’nın doğusunda ortalamanın altında kaldı.
